XÂY DỰNG ĐẢNG VỀ ĐẠO ĐỨC THEO TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH: GIẢI PHÁP QUAN TRỌNG NHẰM GÓP PHẦN ĐẨY MẠNH XÂY DỰNG, CHỈNH ĐỐN ĐẢNG TRONG GIAI ĐOẠN HIỆN NAY

Chủ tịch Hồ Chí Minh là một tấm  gương sáng về đạo đức cách mạng. Sinh thời, Người luôn chú trọng đến vấn đề đạo đức của Đảng, đạo đức của đội ngũ cán bộ, đảng viên. Trong thực tế cuộc sống, Người luôn mẫu mực nêu gương thực hiện, chăm lo xây dựng Đảng ta về mặt đạo đức. Tuy Người chưa sử dụng khái niệm xây dựng Đảng về đạo đức, nhưng trên thực tế, tư tưởng xây dựng Đảng về đạo đức được thể hiện rất rõ trong cả tư duy lý luận và hoạt động thực tiễn của Người. Ngay từ những lớp huấn luyện chính trị đầu tiên trong giai đoạn 1925- 1927 để đào tạo những “hạt giống đỏ” của cách mạng Việt Nam, Hồ Chí Minh đã đặt lên trước hết bài giảng về tư cách của một người cách mạng; 23 tiêu chí để xác định tư cách của một người cách mạng được thể hiện thông qua ba mối quan hệ với mình, với người, với việc, về cơ bản chính là những chuẩn mực đạo đức của một người cán bộ cách mạng, như: Cần kiệm. Hòa mà không tư. Cả quyết sửa lỗi mình... Nhẫn nại (chịu khó)... Vị công vong tư. Không hiếu danh, không kiêu ngạo. Nói thì phải làm. Giữ chủ nghĩa cho vững. Hy sinh... Khoan thứ... Dũng cảm. Phục tùng đoàn thể...Sau khi Cách mạng Tháng Tám thành công, Đảng Cộng sản Việt Nam trở thành Đảng cầm quyền, yêu cầu và nội dung xây dựng Đảng càng đặt ra nhiều vấn đề lớn lao và mới mẻ trong đó có rèn luyện đạo đức cách mạng. 
Trong tác phẩm Sửa đổi lối làm việc, được viết vào tháng 10-1947, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã dành cả Chương III để nói về Tư cách và đạo đức cách mạng, trong đó, Người đã chỉ ra 12 điều về Tư cách của Đảng chân chính cách mạng, và đặc biệt nhấn mạnh rằng: “Đảng không phải là một tổ chức để làm quan phát tài. Nó phải làm tròn nhiệm vụ giải phóng dân tộc, làm cho Tổ quốc giàu mạnh, đồng bào sung sướng”. Đối với mỗi cán bộ, đảng viên, tinh thần chung là phải trung với Đảng, với nước, hiếu với dân; thực hiện “cần, kiệm, liêm, chính, chí công, vô tư”, phải đặt lợi ích của Đảng, của dân tộc lên trên hết, Người nêu bật những tính tốt của người cách mạng cần được bồi đắp, đó là: nhân, nghĩa, trí, dũng, liêm. Đó là đạo đức cách mạng. Đạo đức đó là đạo đức mới, đạo đức vĩ đại, nó không phải vì danh vọng của cá nhân mà vì lợi ích chung của Đảng, của dân tộc, của loài người. Người coi đó như nguồn của sông, gốc của cây. Đồng thời Người khẳng định, “người cách mạng phải có đạo đức, không có đạo đức thì dù tài giỏi mấy cũng không lãnh đạo được nhân dân”. Trong tác phẩm “Nâng cao đạo đức cách mạng, quét sạch chủ nghĩa cá nhân” (năm 1969) Hồ Chí Minh viết: “Đạo đức cách mạng không phải trên trời sa xuống. Nó do đấu tranh, rèn luyện bền bỉ hằng ngày mà phát triển và củng cố. Cũng như ngọc càng mài càng sáng, vàng càng luyện càng trong” và Người cho rằng “Quần chúng chỉ quý mến những người có tư cách, đạo đức. Muốn hướng dẫn nhân dân, mình phải làm mực thước cho người ta bắt chước”. Trước lúc đi xa, trong bản Di chúc để lại cho toàn Đảng, Người đã căn dặn: “Đảng ta là một đảng cầm quyền” do đó để đáp ứng được nhiệm vụ lãnh đạo xã hội, Đảng phải luôn vững mạnh về chính trị, tư tưởng, tổ chức và đạo đức, đồng thời phải gắn bó máu thịt với nhân dân, không ngừng nâng cao bản chất giai cấp công nhân, lấy chủ nghĩa Mác - Lênin làm nền tảng tư tưởng, làm kim chỉ nam cho mọi hoạt động của mình. “Mỗi đảng viên và cán bộ phải thật sự thấm nhuần đạo đức cách mạng, thật sự cần kiệm liêm chính, chí công vô tư. Phải giữ gìn Đảng ta thật trong sạch, phải xứng đáng là người lãnh đạo, là người đầy tớ thật trung thành của nhân dân”.
Trong suốt 93 năm qua, Đảng ta luôn chú trọng đến công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng, xem đây là nhiệm vụ quan trọng, thường xuyên của các cấp ủy, tổ chức đảng. Quán triệt tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh, các Đại hội đại biểu toàn quốc của Đảng đều kiểm điểm, đánh giá và đề ra nhiệm vụ cơ bản về xây dựng Đảng trong đó đặc biệt nhấn mạnh xây dựng đạo đức đối với cán bộ và đảng viên như Nghị quyết Hội nghị Trung ương 6 (lần 2), khóa VIII (tháng 2/1999) về “Một số vấn đề cơ bản và cấp bách trong công tác xây dựng Đảng hiện nay”; Nghị quyết Hội nghị lần thứ tư Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa XI) “Một số vấn đề cấp bách về xây dựng Đảng hiện nay”; Nghị quyết số 04-NQ/TW của Hội nghị lần thứ tư Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII về “Tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng, ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ”. Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII của Đảng đã nhấn mạnh và bổ sung vào công tác xây dựng Đảng nội dung xây dựng đảng về đạo đức và khẳng định: “Xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh về chính trị, tư tưởng, tổ chức và đạo đức”.  Đây là lần đầu tiên, vấn đề xây dựng Đảng về đạo đức được tách riêng thành một nội dung độc lập, được đặt ngang hàng với xây dựng đảng về chính trị, tư tưởng, tổ chức. Đến đại hội XIII, công tác xây dựng Đảng về đạo đức được tiếp tục khẳng định là một trong năm nội dung quan trọng của công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng. Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng xác định: “Trong những năm tới phải đặc biệt coi trọng và đẩy mạnh hơn nữa xây dựng chỉnh đốn Đảng toàn diện về chính trị, tư tưởng, đạo đức, tổ chức và cán bộ”. Trong đó, xây dựng Đảng về đạo đức là “nền tảng”, là “cái gốc” cho Đảng trong sạch, vững mạnh, nâng cao năng lực lãnh đạo, cầm quyền của Đảng”.  Đặc biệt, Hội nghị Trung ương 4 khóa XIII ban hành Kết luận số 21-KL/TW “về đẩy mạnh xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị; kiên quyết ngăn chặn, đẩy lùi, xử lý nghiêm cán bộ, đảng viên suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, biểu hiện "tự diễn biến", "tự chuyển hóa"”. Trong đó, Kết luận số 21-KL/TW (gọi tắt là Kết luận 21) có nhiều điểm mới điều chỉnh, bổ sung so với Nghị quyết Hội nghị Trung ương 4 khóa XII.
Thời gian qua, nhờ sự lãnh đạo, chỉ đạo tập trung, quyết liệt, thường xuyên, liên tục, có trọng tâm, trọng điểm của các cấp uỷ, tổ chức đảng, công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng có nhiều chuyển biến tích cực. Nhận thức, trách nhiệm của cấp uỷ, tổ chức đảng, cán bộ, đảng viên về công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng được nâng lên; nhận diện sâu sắc, đầy đủ hơn các biểu hiện suy thoái, "tự diễn biến", "tự chuyển hoá"; đẩy mạnh tự phê bình và phê bình; kết hợp hài hoà giữa "xây" và "chống". Nhiều tấm gương điển hình, tiên tiến được nhân rộng, lan toả trong đời sống xã hội, đồng thời xử lý kịp thời, nghiêm minh, khách quan những cán bộ, đảng viên vi phạm kỷ luật đảng, vi phạm pháp luật; tăng cường kỷ luật, kỷ cương trong Đảng và xã hội, có tác dụng cảnh báo, răn đe, phòng ngừa chung. Huy động được sức mạnh tổng hợp của hệ thống chính trị và sự đồng tình, ủng hộ của nhân dân tham gia xây dựng Đảng, đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, ngăn chặn, đẩy lùi tình trạng suy thoái, "tự diễn biến", "tự chuyển hoá". 
Tuy nhiên, hiện nay trong công tác xây dựng Đảng vẫn còn tồn tại những hạn chế nhất định. Như Kết luận số 21-KL/TW, ngày 25 tháng 10 năm 2021 của hội nghị lần thứ tư, Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII đã chỉ rõ: việc thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 vẫn còn hạn chế, khuyết điểm, một bộ phận cán bộ, đảng viên, trong đó có cả cán bộ lãnh đạo, quản lý nhận thức chưa đầy đủ tính chất, tầm quan trọng của công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng; chưa nêu cao tinh thần trách nhiệm, thiếu gương mẫu, phai nhạt lý tưởng, giảm sút ý chí, sa vào chủ nghĩa cá nhân, nói chưa đi đôi với làm, vi phạm kỷ luật đảng, vi phạm pháp luật. Năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu, tự phê bình và phê bình, công tác kiểm tra, giám sát của nhiều tổ chức đảng còn hạn chế. Cơ chế kiểm soát quyền lực và chế tài xử lý vi phạm ở nhiều lĩnh vực chưa có hoặc có nhưng chưa cụ thể, hiệu quả thực thi thấp. Hoạt động giám sát của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức chính trị - xã hội và nhân dân đối với việc tu dưỡng, rèn luyện đạo đức của cán bộ, đảng viên chưa hiệu quả; chưa phát huy đầy đủ sức mạnh tổng hợp của hệ thống chính trị trong việc bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch...
Vì vậy, để tăng cường công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng trong sạch, vững mạnh về đạo đức theo tư tưởng của Người, trong thời gian tới, các cấp ủy Đảng, chính quyền trong toàn hệ thống chính trị cần tập trung thực hiện tốt các nhiệm vụ cơ bản sau:
Thứ nhất, thường xuyên bồi dưỡng, rèn luyện lý tưởng, đạo đức cách mạng của Đảng và của mỗi cán bộ, đảng viên. Có kế hoạch học tập, bồi dưỡng nâng cao trình độ lý luận chính trị đối với cán bộ, đảng viên gắn với việc cung cấp thông tin mới phù hợp với từng đối tượng, từng cấp, từng ngành, từng địa phương. Tổ chức xây dựng và thực hiện kế hoạch tu dưỡng, rèn luyện đạo đức của mỗi cán bộ, đảng viên. Kiên định mục tiêu độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội; chống suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống; những biểu hiện “tự diễn biến” “tự chuyển hóa” gắn với thực hiện Kết luận 01-KL/TW của Bộ Chính trị về tiếp tục đẩy mạnh học tập và làm theo tấm gương đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh; thực hiện tốt Quy định số 37-QĐ/TW, ngày 25 tháng 10 năm 2021 về những điều đảng viên không được làm.
Thứ hai, xây dựng và thực hiện có hiệu quả nội dung xây dựng Đảng về đạo đức, trong đó chú trọng xây dựng hệ thống chuẩn mực các mối quan hệ của cán bộ, đảng viên, của tổ chức đảng. Nghiên cứu, bổ sung hoàn thiện chuẩn mực đạo đức cách mạng của đảng viên, đạo đức công vụ, chuẩn mực, giá trị con người Việt Nam phù hợp với truyền thống văn hoá tốt đẹp của dân tộc, làm cơ sở cho cán bộ, đảng viên, đội ngũ công chức, viên chức rèn luyện, nâng cao bản lĩnh chính trị, ý thức sâu sắc hơn trách nhiệm của mình trước Đảng và nhân dân. Kiên quyết chống biểu hiện bè phái, cục bộ địa phương, "lợi ích nhóm". 
Thứ ba, cần quán triệt và thực hiện nghiêm túc các nguyên tắc xây dựng Đảng, nhất là nguyên tắc tập trung dân chủ, tự phê bình và phê bình; kiên quyết chống chủ nghĩa cá nhân, thực hành tiết kiệm, chống lãng phí, tiêu cực; dũng cảm tự phê bình và phê bình. Mỗi cán bộ, đảng viên phải nghiêm túc, thường xuyên tự kiểm điểm bản thân mình, có dũng khí đấu tranh tự phê bình và phê bình trước cấp ủy, tổ chức đảng, thấy đúng phải cương quyết bảo vệ, thấy sai phải quyết liệt đấu tranh. Kiên quyết đấu tranh chống lại việc lợi dụng phê bình để bôi nhọ, hạ thấp uy tín của nhau, gây mất đoàn kết nội bộ, xây dựng sự đoàn kết thống nhất trong Đảng.
Thứ tư, cần gắn kết xây dựng Đảng về đạo đức với các nội dung xây dựng Đảng về tư tưởng, chính trị, tổ chức và cán bộ để tạo thành tổng thể nội dung công tác xây dựng Đảng. Đó vừa là sự kế thừa, vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh, vừa là đòi hỏi của thực tiễn cách mạng trong giai đoạn hiện nay. Thường xuyên lắng nghe và tiếp thu ý kiến đóng góp của người dân về xây dựng Đảng, thực hiện sự giám sát, kiểm tra của Nhân dân đối với tổ chức đảng và của cán bộ đảng viên.